Normal doğum 38-42 gebelik haftaları arasında kendiliğinden başlayan rahim kasılmalarıyla bebeğin vajinal yolla doğmasıdır. Normal doğumda, bebek doğduktan en geç yarım saat içerisinde plesanta ve zarları kendiliğinden rahimden dışarı atılır. Normal bir doğumda yaklaşık 300 ml kadar kan kaybı olur. Doğum için geçen süre 24 saatten daha azdır.
Normal Doğumun Bebeğe Yararları
• Normal doğum ile dünyaya gelen bebeklerde solunum sıkıntısı gelişme riski daha azdır.
• Bebeğin bağışıklık sisteminin gelişmesine olumlu etkisi vardır.
• Normal doğum sırasında bebekte salgılanan mutluluk hormonu (endorfin) bebeğin kordon kanında tespit edilmiştir.
• Normal doğum ile doğan bebeklerin anne memesini emme becerisinin daha iyi olduğu gözlemlenmiştir.
Normal Doğumun Anneye Yararları
• Normal doğumdan sonra annenin günlük hayata dönüş süresi ve taburcu edilme süresi daha kısadır.
• Normal doğum yapan annenin rahminde bir kesi veya hasar oluşmadığı için sonraki doğumlarını da normal yolla yapma şansı vardır.
• Normal doğumda doğum sonrası enfeksiyon ve kanama benzeri komplikasyonlar daha azdır.
• Normal doğum yapan annenin doğum sonrasında ağrı şikayeti, sezaryene göre çok azdır.
Sezeryan, vajinal yoldan normal doğması mümkün olmayan bebeğin, annenin karın duvarı ve rahim (uterus) açılarak doğmasını sağlayan bir ameliyattır. Kesi, kasığın hemen üzerindeki karın bölgesinden yapılır. Uterus açılır ve amniotik sıvı boşaltılarak bebek çıkarılır.
Sezeryan ameliyatı, anestezi altında yapılır. Genel anestezi, spinal veya epidural anestezi tercih edilebilir. Sezeryandan sonra hastanede ortalama kalış süresi 1–3 gün arasında değişir. İyileşme, normal doğuma göre daha uzun sürede gerçekleşir.
Hangi durumlarda sezeryan gereklidir?
Normalde baş ile doğum kanalına gelen bebeğin; kol, omuz veya yüzü ile doğum kanalına ters gelmesi durumunda normal doğum mümkün olmaz. Bebeğin başı ile doğum kanalı arasında uyuşmazlık varsa ve kafa doğum kanalından geçemeyecek kadar büyük veya doğum kanalı normalden darsa normal doğum yerine sezeryan tercih edilir. Anne, daha önce rahimde iz bırakan sezeryan veya rahimden ur alma (myomektomi) gibi bir ameliyat geçirdiyse, normal doğumda eski ameliyat yerinden rahimde yırtılma riski oluşabileceğinden sezeryan tercih edilir. Plasentanın; doğum kanalını kapatacak şekilde rahmin alt bölümünde konumlanması halinde sezeryan ameliyatı tercih edilir. Plasentanın bebeğin doğumundan önce yerinden ayrılması durumunda bebeğin hayatını kurtarmak amacıyla vakit kaybetmeden sezeryan yapılır. Bebeğin doğum ağrıları sırasında sıkıntıya girmesi ve kalp atışlarının bozulması halinde sezeryan ameliyatı yapılır. İkiz veya üçüz gibi çoğul gebeliklerde sezeryan tercih edilebilir.
Sezeryanın riskleri nelerdir?
Sezeryanla doğum, günümüzde güvenli koşullarda yapılıyor olsa da bazı komplikasyonlar oluşabilir.
Anestezi nedeniyle oluşan riskler: İlaç reaksiyonları ve solunum problemleri
Cerrahi ile ilişkili riskler: Kanama ve enfeksiyon
Sezeryana özel riskler: Safra kesesi veya uterus enfeksiyonu, idrar kanallarında ve bebekte oluşabilecek hasarlar
Bebek ve anne için doğum şeklini belirlerken; sezeryanın veya normal doğumun avantaj ve dezavantajları göz önünde bulundurulmalı, doktorun önerileri ve değerlendirmeleri dikkate alınmalıdır. Annenin veya bebeğin hayatını tehlikeye sokacak herhangi bir durumda doğum sezeryanla yapılmalıdır. Anne ve bebek sağlığı için en sağlıklı ve doğal olanın normal doğum olduğu artık dünyada yaygın kabul görmektedir, bu nedenle zorunlu olmadıkça sezeryan yapılmaması ve normal doğum oranlarının ülkelerde daha fazla arttırılması önerilmektedir.
Erken Doğum Riski
Doğumun 36. gebelik haftası tamamlanmadan gerçekleşmesi, “erken doğum (preterm)”, bebeğe de “prematüre” adı verilir. Prematüre bebekte başta akciğerler olmak üzere bazı organların gelişimi henüz tamamlanmamış olduğundan erken doğum, bebeğe yoğun bakım gerektirir. Prematüre bebekler, genellikle yoğun bakım ünitesine ihtiyaç duyacağı için erken doğum riski bulunan anne adaylarının, bebek yoğun bakım ünitesi bulunan bir hastanede doğum yapması, bebeğin yaşayabileceği olası komplikasyonların azaltılması yönünden önemlidir.
Erken Doğum Riski Bulunan Anne Adayları
• Hipertansiyon hastaları,
• Diyabet hastaları,
• 17 yaşından küçük ya da 35 yaşından büyük olanlar,
• Daha önce erken doğum yapmış olanlar,
• Daha önceden çoğul gebeliği olanlar,
• Sigara, alkol ya da ilaç kullananlar,
• Alt genital sistemde enfeksiyon geçirenler,
• Rahim ya da rahim ağzı anormallikleri olanlar.